Księga wieczysta - co zawiera i jak uzyskać do niej wgląd?

Czym jest księga wieczysta?

Księga wieczysta jest ważnym, urzędowym dokumentem, który potwierdza stan prawny nieruchomości. Potocznie nazywana jest "dowodem osobistym" nieruchomości gdyż zawiera najważniejsze informacje na jej temat. Są to m.in. dane ewidencyjne (np. adres, numer działki), dane właściciela, wpisy ewentualnych praw, roszczeń, które wpływają na sposób rozporządzania nieruchomością czy też wpisy wskazujące na to, że nieruchomość jest zadłużona. Weryfikacja tych informacji jest kluczowa przede wszystkim z punktu widzenia potencjalnego nabywcy nieruchomości. Dokonując wglądu do treści dokumentu prowadzonego dla interesującej go nieruchomości może sprawdzić, czy jest ona wolna od wszelkich obciążeń. Stąd też głównym celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest zapewnienie bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami.

Jak można uzyskać dostęp do księgi wieczystej?

Księgi wieczyste są rejestrem publicznym, ogólnodostępnym. Oznacza to, że każdy z nas może uzyskać wgląd do interesującego go dokumentu - pod warunkiem, że zna numer danej księgi wieczystej. Od kilku lat księgi wieczyste są prowadzone w wersji elektronicznej, co tym bardziej ułatwia dostęp do ich zawartości.  Chcąc uzyskać wgląd do konkretnego rejestru, można udać się do Sądu Rejonowego, w obszarze którego znajduje się nieruchomość, i złożyć wniosek o udostępnienie informacji. Drugim, znacznie wygodniejszym sposobem jest skorzystanie z publicznej, internetowej przeglądarki prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości (system EKW). Aby dowiedzieć się, jak uzyskać numer księgi wieczystej, odwiedź stronę Ksiegi-wieczyste.org.

Jakie informacje zawierają poszczególne działy ksiąg wieczystych?

Księga wieczysta składa się z czterech działów, które zawierają różne informacje dotyczące nieruchomości i jej prawnej sytuacji. Są to:

• Dział I-O - Oznaczenie nieruchomości: np. numer działki ewidencyjnej, powierzchnia i lokalizacja nieruchomości, informacje o jej rodzaju (np. grunt, lokal, budynek).
• Dział I-Sp - Spis praw związanych z własnością: np. prawa przysługujące właścicielom nieruchomości, wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej.
• Dział II - Własność: dane określające właściciela nieruchomości, takie jak imię, nazwisko, imiona rodziców, PESEL.
• Dział III - Prawa, roszczenia i ograniczenia: np. prawo dożywocia, służebność osobista mieszkania, prawo pierwokup, służebność drogi koniecznej.
• Dział IV - Hipoteka: hipoteki obciążające nieruchomość wraz ze wskazaniem ich rodzaju, waluty i sumy, dane dotyczące wierzycieli, którzy mają zabezpieczenie swoich roszczeń na nieruchomości.

Kiedy najczęściej istnieje potrzeba zapoznania się z księgą wieczystą?

Istnieje kilka sytuacji, kiedy może pojawić się potrzeba zapoznania się z księgą wieczystą, najczęstsze to m.in.:

1. Zakup nieruchomości, np. mieszkania. Przed dokonaniem zakupu nabywca może zażądać wglądu w księgę, aby zweryfikować prawo własności, czy nie ma na niej zapisanych obciążeń, hipotek, ograniczeń lub innych czynników, które mogłyby mieć wpływ na jego prawo do nieruchomości.

2. Pozyskiwanie kredytu hipotecznego. Banki i instytucje finansowe często żądają wglądu w księgę wieczystą jako część procesu wnioskowania o kredyt. Upewniają się, że nieruchomość, która ma być zabezpieczeniem kredytu, jest wolna od obciążeń i posiada jasną sytuację prawną.

3. Rozstrzyganie sporów prawnych. Księga wieczysta jest istotnym źródłem informacji dotyczących nieruchomości. Może być wykorzystana jako dowód w sprawach dotyczących prawa własności, hipotek, obciążeń lub innych prawnych zawiłości.

4. Planowanie inwestycji. Przed rozpoczęciem inwestycji w nieruchomość, np. budowy, rozbudowy, wynajmu czy remontu, ważne jest zapoznanie się z dokumentem. Dzięki temu można sprawdzić, czy na nieruchomości nie ma zapisanych ograniczeń wpływających na planowane działania.